گردهمایی در حمایت از تالاب صالحیه بمناسبت روزجهانی تالاب ها
تاریخ:۱۷بهمن ۱۳۹۹
پیوند ناگسستنی آب، تالاب و زندگی
به مناسبت روزجهانی تالاب ها
تالاب صالحیه را دریابیم
گزارش برنامه تالاب صالحیه :
تالاب ها از بارزتربن زیبایی های خلقت و با ارزش ترین و پیچیده ترین اکوسیستم های روی زمین هستند و دلیل آن هم کارکردهای متنوعی است که منافع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و علمی زیادی را دربر می گیرند.
این زیستگاه های حیاتی و متنوع از جمله نظام های حیات بخشی هستند که جایگزین ندارند؛ تنوع زیستی، ژنتیکی و تنوع گونه هایی که در تالاب‌ها زندگی می کنند از اهمیت بالایی برخوردار است.
استان البرز تنها یک تالاب فصلی به نام صالحیه در مناطق بیابانی شهرستان نظرآباد با پهنه ای به وسعت ١٠ هزار هکتار دارد که محدوده آبگیري آن ٦٠هكتار و حريم شكار ممنوع آن ١٦٥٠٠ هکتار می باشد.
۲ فوریه برابر با ۱۳ بهمن‌ماه، روز جهانی تالاب‌ها نام‌گذاری شده‌است. در این روز در سال ۱۹۷۱ میلادی، برابر با ۱۳۴۹ شمسی در شهر رامسر ، معاهده‌ای جهانی برای حفاظت از تالاب‌ها به تصویب رسید که به «معاهده رامسر» مشهور شد.
گزارش گردهمایی مردمی بمناسبت روز جهانی تالاب ها در نظر آباد کرج
همزمان با پنجاهمین سالگرد تصویب کنوانسیون رامسر و روز جهانی تالاب ها، برگزاری مراسمی ویژه با عنوان « تالاب صالحیه را دریابیم» به پيشنهاد آقاي كامبيز بختياري كوهنورد و فعال محيط زيست وبه همت مديريت موسسه فرهنگی ورزشی دوستداران قله ها و طبیعت (کانون کوه ) آقاي كاظم شفيعي و مصطفي تخيري و به سرپرستی آقای علی قدیری در برنامه قرار گرفت.
زمان اجرای برنامه روزجمعه ١۷بهمن ماه ١۳٩٩ در کنار تالاب صالحیه تعیین گردید.
طبق برنامه اعلام شده، علاقمندان محیط زیست، همنوردان کانون کوه و مسئولان مربوطه ساعت ٧.۴۵ از کرج میدان توحید با یک دستگاه اتوبوس و یا خودروهای شخصی عازم نظرآباد شدند. در حالیکه برای سهولت همراهان ایستگاه‌های متعدد در مسیر کرج تا مقصد پیش بینی شده بود.
رعایت نکات بهداشتی و اجرای فاصله گذاری اجتماعی در طول مسیر و در هنگام برگزاری مراسم به خاطر شرایط همه گیری کرونا به شدت مورد توجه و نظارت مسئولین برگزاری مراسم بود.
هدف از اجراي اين مراسم اطلاع رساني درزمينه اهميت حياتي تالاب صالحيه ، بررسي وضعيت نابسامان آن و ارايه راهكارهايي براي بهبود شرايط تنها تالاب استان البرز بود .براي رسيدن به تالاب ، بعد از هشتگرد ، وارد آبيك شده پس از روستاي احمد آباد به تالاب ميرسيم .
بدين منظور شاهد حضور فعال كوهنوردان ، مسوولين و كنشگران محيط زيست بوديم ،
✅در اين گردهمايي ، رئیس ، دبیر و مسئول کمیته های محیط زیست وپيشكسوتان ، هييت كوهنوردي استان البرز ، آقاي عباس محمدي مسوول ديده بان كوهستان ، آقاي حسن نجاريان هيماليانورد ، آقايان حميد مهرپرور و رامين محمدي كارشناس پرنده نگري آقای نادر ضرابیان از فعالین محیط زیست لواسانات تهران، آقای مسعود امیرزاده ، عضو کارگروه انرژی و آب شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور ، خانم اسماعیل زاده و خانم بهاور و همراهانشان از تشکلهای فعالین محیط زیست استان البرز ، نمایندگی های دفاتر کرج و آبیک از انجمن کوهنوردان ایران در اين مراسم حضور بهم رساندند.
قلعه احمد آباد
قبل از رسيدن به محل تجمع با توقفی کوتاهي در روستاي احمد آباد در کنار قلعه (خانه دكتر مصدق) توضیحات كوتاهي توسط سرپرست برنامه ارائه شد.
آقای قدیری ضمن اشاره به موقعيت تاریخی این روستا و قلعه احمدآباد مصدق و محوطه تاریخی آن اشاره كرده و گفتند:
اسم روستا كه دكتر محمد مصدق مالك آن بود بنام پسرش احمد ، احمدآباد نامگذاري شده و در بخش مرکزی شهرستان نظرآباد قرار گرفته است ،
بنای قلعه خشتي احمدآباد (مصدق) در فهرست آثار ملی ایران قرار داشته كه توسط نوه اش وقف و در فهرست موقوفات سازمان اوقاف به ثبت رسیده‌است.
دکتر محمد مصدق پس از كودتاي ٢٨ مرداد به سه سال حبس در زندان لشگر دو زرهي محكوم و بعد از سپري كردن زندان به قلعه احمدآباد تبعيد و باقيمانده عمرش را با تبعيد و حصر خانگي در آن محل بسر برد .
علیرغم درخواست و وصیت دکتر مصدق برای دفن شدن در «قبرستان ابن‌بابویه»، در کنار شهدای قیام ملی سی تیر، وی در احمدآباد دفن شد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ ۱۵اسفند سال ۱۳۵۷، یکی از بزرگترین گردهمایی‌های سیاسی در سالروز درگذشت رهبر نهضت ملی نفت بر مزار وی در احمدآباد برگزار شد. در این مراسم که آیت‌الله طالقانی سخنران بود، بیش از یک میلیون نفر حضور داشتند.
گفته می شود که قرار است این قلعه توسط ميراث فرهنگي استان البرز به موزه تبدیل شود.
برگزاری مراسم در تالاب صالحیه
در ساعت ٩.٣٠ به محل تجمع در ضلع غربی تالاب رسیدیم، در حالیکه برخی از کوهنوردان و فعالین محیط زیست زودتر در محل حاضر شده بودند، مراسم با جمعیتی بالغ بر ٥٠ نفر آغاز شد.
همزمان تجمع ديگري در حمايت از تالاب توسط گروه هاي ، آواي پرندگان البرز ، صعود بچه هاي البرز ، گروه طبيعت گردي و سايكل توريست ، حاميان تالاب صالحيه ، هييت سوار كاري نظرآباد ، با همكاري هييت كوهنوردي استان البرز درحال برگزاري بود .
با وجود باد شدید و سردی هوا، بنرهایی که به مناسبت گرامیداشت روز جهانی تالاب ها و در حمایت از تالاب صالحیه تدارک دیده شده بود، به نمایش در آمد.
در ابتدا آقای کامبیز بختیاری از کارگروه محیط زیست کانون کوه، که برای برپایی این برنامه و اطلاع رسانی روز جهانی تالاب‌ها، تلاش‌های شایان تقدیری انجام داده اند، به ارائه توضیحاتی پرداختند.
آقای بختیاری به علل بر پایی این مراسم با شعار « تالاب صالحیه را دریابیم» پرداختند و از حال نامساعد تالاب و اقدامات ضروری پیش رو سخن گفتند.
ایشان با تشکر از همراهی دوستداران محیط زیست، کوهنوردان و طبیعت گردان، چگونگی اجرای برنامه را اعلام نمودند.
در ادامه آقایان ، مصطفي تخيري و حسن نجاریان هیمالیانورد گرامی کشورمان در سخنان خود ، با تایید مشکلات موجود، خواستار پیگیری جدی موارد تا دستیابی به نتیجه مطلوب گردیدند.
آقای مهرپرور کارشناس پرنده‌نگر که تا کنون موفق شده است ١۴٠ پرنده را رکود کند، از اثرات مهم زیست محیطی تالاب ها در چرخه حیات و لزوم بسیج نیروها در زنده نگهداشتن آن ها سخن گفتند.
وی یادآور شد : این تالاب در سال های اخیر به دلیل بارش های مناسب فصل های زمستان و بهار و همچنین هدایت بخشی از آب رودخانه کردان ساوجبلاغ تقریبا به یک تالاب دایمی تبدیل شده بود به طوری که زیستگاهی برای بیش از ۱۲۰ گونه پرنده آبزی، کنارآبزی، خشک زی، مهاجر و… شده بود.
آقای مهرپرور تاکید کردند، پرندگانی چون آب چیلیک سبز، چوب پای بال سیاه، و آب چیلیک تک زی از گونه های ساکن تالاب صالحیه هستند
وی با این توضیح که بیشتر پرندگان تالاب صالحیه جزو خانواده مرغابی سانان هستند، افزود: پرندگانی از جمله «غاز خاکستری»، «آنقوت»، «تنجه»، «آووست»، «کاکایی»، «درناخاکستری»، «حواصیل خاکستری» و یا «خروس کولی» به این تالاب مهاجرت می‌کنند.
لزوم احیا و حفظ تالاب
سخنران بعدی این مراسم آقای عباس محمدی کنشگر محیط زیست و مسئول دیده بان کوهستان انجمن کوهنوردی ایران بود که به بیان ویژگی ها و معضلات تالاب پرداختند.
تالاب فصلی صالحیه پهنه ای به وسعت ۳۱ هزار هکتار دارد ولی محدوده آبگیری آن ۲۰۰ هکتار می باشد.
بخشی از آب این تالاب فصلی از رودخانه کردان تامین می‌شود و در فصل گرما به دلیل نیاز کشاورزان از رودخانه کردان عملا این تالاب رو به خشکی می‌رود.
خاک اطراف و کف تالاب صالحیه به‌شدت شور است به طوری که در صورت ادامه روند خشک شدن تالاب، انتشار نمک از آن، برای زمینهای کشاورزی اطراف به شدت آسیب ز ننده است.
این تنوع زیستی شکل گرفته در اطراف تالاب و مهمتر از همه تهدید نمک‌های آن برای مردم استان و مزارع کشاورزی اطراف، لزوم احیا و حفظ تالاب صالحیه را دوچندان کرده است.
این زیستگاه های حیاتی و متنوع از جمله نظام های حیات بخشی هستند که جایگزین ندارند؛ تنوع زیستی، ژنتیکی و تنوع گونه هایی که در تالاب‌ها زندگی می کنند از اهمیت بالایی برخوردار است.
یکی از مشکلات فعلی تالاب، وجود شترهای سرگردان هستند که پوشش گیاهی تالاب را به مخاطره می ندازند.
🍃آقای رامين محمدی كارشناس پرنده نگري و دبیر انجمن دیده بان محیط زیست نیز در این مراسم از دغدغه های خود، برای ادامه چرخه حیات تالاب سخن گفتند.
در حاشیه سخنرانی ها و ثبت لحظات با دوربین، کوهنوردان و فعالین محیط زیست حاضر در مراسم با امضای خود، بر لزوم حمایت از تالاب صالحیه و بهبود وضعیت فعلی تالاب، صحه گذاشتند.
امضای بیانیه فعالان محیط زیست
«تالاب صالحیه را دریابیم»
در پایان مراسم، بیانیه تهیه شده، توسط خانم قربانی بشرح ذيل خوانده شد.
بیانیه فعالان محیط زیست
«تالاب صالحیه را دریابیم»
به مناسبت روز جهانی تالاب ها
نظر به اهمیت تالاب ها در چرخه ی زیست و مشکلاتی که کشور ما در زمینه ی آب با آن ها درگیر است، و نظر به ارزش تالاب صالحیه برای استان البرز؛ ما دوستداران طبیعت ایران و کنشگران محیط زیست
استان، از مقام های مسوول درخواست داریم:
- حقابه ی دائمی برای پایداری تالاب تخصیص یابد.
- اثرات محیط زیستی زهکش بررسی و طرح بهسازی زهکش انجام شود.
- چرای دام در اطراف تالاب محدود و ضابطه مند شود.
- از ورود پساب های تصفیه نشده و از ساخت وساز در حریم تالاب جلوگیری شود.
- برای ثبت تالاب در کنوانسیون رامسر اقدام شود.
ما اعضای سازمان های مردم نهاد آمادگی خود را برای همکاری با مدیران استانی و کشوری در این زمینه، همچنین برای پایش تالاب و مشارکت در حفاظت آن اعلام می داریم.
استان البرز ،شهرستان نظرآباد ، روستای صالحیه
١٧ بهمن ماه ١٣٩
بازدید میدانی از تالاب
پایان بخش برنامه، بازدید گروهی از شرکت کنندگان در مراسم، از قسمتی از تالاب به همراهی آقای مهرپرور پرنده نگر کشورمان که سالهاست وضعیت نابسامان تالاب را نظاره‌گر هستند، بود.
مشاهده کانال ورودی آب به تالاب که گفته می شود پسماند آبهای آلوده کارخانه‌های صنعتی هستند.
عبور از حاشیه کانال های زهکشی که گویا برای جلوگیری از ورود آب شور به زمینهای کشاورزی حفر شده و کاهش شدید آب تالاب را موجب شده است.
مشاهده بقایای گیاهان تالابی سوخته شده که گویای آتش زدن عمدی آنها شاید باشد.
عبور از زمینهای شوره زار که زمانی زیرآب قرار داشته و حالا به شوره زاری متروک تبدیل شده است.
و…
آنچه در اینجا ما را با سخنرانی های ارائه شده پیوند می داد، راهکارهایی چنین بود :
- لایه روبی کانال های خاکی، ▫️تثبیت دیواره های تالاب، ▫️مسدود نمودن کانالهای زهکش،
- عملیات ساماندهی شترهای سرگردان، تثبیت مرز تالاب ،
- مطالعات جدی برای تامین نیاز آبی مناسب تالاب و برنامه عمل احیای تالاب و
- راه اندازی سایت پرنده نگری ▫️و……
تپه ازبکی
ساعت ١٢ با پایان یافتن مراسم، تالاب را ترک نموده و در مسیر بازگشت، طبق برنامه اعلام شده محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد مورد بازدید قرار گرفت .
در معرفی این محوطه باستانی توضیحات مبسوطی توسط آقایان آزموده و قدیری به شرح زیر ارائه شد:
محوطهٔ باستانی ازبکی، یکی از محوطه‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران است.
تپه ازبکی محوطهٔ باستانی گسترده‌ای است که از یک تپهٔ بلند مرکزی (تپهٔ الف) به ارتفاع ۲۶ متر از سطح زمینهای اطراف و تعدادی تپهٔ کوتاه تشکیل شده‌است که ارتفاع بلندترین آنها از چند متر تجاوز نمی‌کند.
بخش‌هایی از این محوطهٔ باستان٩٠٠٠ ساله را کارشناسان مرکز باستان‌شناسی ایران در سال ۱۳۴۸ خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این محوطهٔ باستانی با توجه به قدمت قابل توجه و اسکان اجتماعات بشری در دوره‌های مختلف تاریخی، شگفتی‌ها و ویژگی‌های خاصی را در خود جای داده است .
همچنین آثار معماری این تپه نشان دهندهٔ دورهٔ آغاز خشت‌سازی در ایران است
محمد خاتمي در همايش جهاني گفتگوي تمدن ها ، در شهريور ٧٩ خشتي ٩هزار ساله را به عنوان سند قدمت فرهنگ و مدنيت ايران به كوفي عنان دبير كل وقت سازمان ملل هديه كرد .
کاروانسرای ینگی امام
در ساعت ١٢/٤٥ دقيقه، در ادامه مسیر برگشت ، کاروانسرای ینگی امام را که يكي از کاروانسراهای ساخته شده دوران صفویه است، به همراهان معرفي و توسط همنورد گرامی آقای آزموده و سرپرست برنامه آقاي قديري توضیحاتي در مورد این مکان ارائه شد.
کاروانسرای ینگی امام از آثار دوره صفویه ( شاه عباس صفوی) است که در دوره‌های بعد، تغییراتی در آن ایجاد شد و آن را به ترکیبی بدیع از مهمان‌خانه و باغ بدل کرد.
نام کاروانسرا بر گرفته از نام روستا است و ینگی به معنای تازه است.
در نزدیکی کاروانسرا، بقعه‌ای دارای گنبد بوده و می‌گویند دو نفر از اولاد حضرت موسی بن جعفر (ع) در آنجا مدفون شده‌اند و در آن زمان با مدعي شدن وجود این امام‌زاده‌ها توسط شخصي و ساخت بقعه براي آن و چون تازگی داشتند، ینگی امام نامیده و این مکان به همین نام شهرت یافته است .
این کاروانسرا به شیوه کاروانسراهای صفوی و با طرح‌های چهارایوانی برپا شده و مساحت آن بالغ بر ۴۷۰۰متر مربع است.
مهمان‌خانه ینگی‌امام تا سال ۱۳۱۶ قمری پابرجا بود. این مهمان‌خانه در زمان مسافرت وزیرمختار آلمان دچار آتش سوزي شد . منابع نشان می‌دهند که مظفرالدین شاه در سفر به فرنگ، در این مهمان‌خانه اطراق کرده است
از چهار دهه پيش تا كنون بنای ینگی‌امام در اختیار نیروهای نظامی قرار گرفت و تا چند سال پیش پاسگاه انتظامی بود. در حال حاضر این بنا متروکه است .
با اختصاص بودجه اي توسط يونسكو بخش هايي از كاروانسرا درحال بازسازي است و قرار است به مكاني گردشگري تبديل شود .
پایان مراسم
این برنامه ساعت ١٣٠۳۰ بعد از بازدید از کاروانسرای ینگی امام به پایان رسید
همراهان ساکن کرج پس از اتمام برنامه ساعت ١٣٠٤٥ به مقصد رسیدند و دوستان تهرانی نیز با خودروهای شخصی ادامه مسیر دادند.
تشكر ويژه از زحمات دست اندرکاران برگزاری برنامه بخصوص كارگروه فرهنگي و محيط زيست کانون کوه آقايان کاظم شفیعی ، مصطفی تخیری ،کامبیز بختیاری ، غلام گرگين و فرهاد حسيني در تداركات و هرچه بهتر برگزار شدن گردهمايي
عکاسان: آقایان قدیری ،پدرود ،بختیاری وآزموده
سرپرست برنامه : آقای علی قدیری
گزارش نویس: خانم صدیقه حسنی
موسسه فرهنگی ورزشی دوستداران قله ها و طبیعت (کانون کوه)”
بهمن ۱۳۹۹
💐#کانون_کوه_دوستدار_محیط_زیست🌿
نظر (0)