موسسه فرهنگی ورزشی دوستداران قله ها و طبیعت (کانون کوه)

گزارش برنامه قله “پراو”

تاریخ 1400/10/17

كــــــــــــــــــــــــــــروكي و نقشه

شرح گزارش برنامه

موقعیت جغرافیایی :

قله پراو بلندترین قله ی کوهستان پراو (بخشی از رشته کوه زاگرس در غرب ایران است)، که در هشت کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه واقع شده است، قله ی پراو با ارتفاع تقريبي 3405 متر بلندترین قله ی استان کرمانشاه است. امتداد کوهستان پراو از شرق به غرب کشیده شده است و طول تقريبي اين كوهستان 80 كيلومتر است كه از كنار رود خانه راز آور در غرب از مرز بین استان کرمانشاه وکردستان شروع و تا انتهاي خط الراس كوه هُجر ادامه مي يابد . خط الراس كوه پراو از قله” خرامان” و “قته چرمي” در غرب آغاز و پس از طي كردن قلل” پرآو” و “نمازگاه” با رسيدن به قله” شاودالان” و گردنه” شنل” به سه شاخه تقسيم مي شود.

کوه‌های این منطقه دارای یکی از عمیق‌ترین لایه‌های لایم استون کره زمین است و همچنین بعلت فشارهای ناشی از کوه‌زایی آلپی شکاف‌های بسیاری پیدا کرده‌است به همین علت عمیق‌ترین غارهای ایران مانند غارهای پراو، جوجار، قیژلان و چاه غار قلا دراین کوهستان قرار دارند .

مهمترين غار در اين كوهستان غار پراو است كه بخاطر واقع شدن دهانه اش در ارتفاع 3080 متري به اورست غارهاي دنيا مشهور شده است اين غار در ميانه هاي ميدان وسيع پراو واقع شده است و آب باران و برف كه دراین ميدان جمع شده اند مانند یک قیف بسمت اين غار هدايت شده است ودر طول سالیان متمادی عبور آب از اين غار بطور عمودي طول آنرا افزايش داده و بشكل كنوني درآمده است غار پراو در سال 1388 توسط سازمان حفاظت از محیط زیست ایران به عنوان اثر طبیعی – ملی به ثبت رسیده است. وجه تسميه كوه پراو بخاطر پر آب بودن سراب ها وچشمه هاي اطراف آن مي باشد(در زبان کردی پراو بمعنی پرآب می باشد) كه از سراب ها مي توان به سراب طاق بستان ، بيستون ، نوژيوران ، برناج ، سرآبله و … اشاره نمود

در این رشته کوه مخصوصا در قسمت شیخ علیخانی، برف چال های دائمی موجود است که در تمام فصول سال مستور از برف می باشد.

در کوهستان پرآو تاکنون دو جان‌پناه و یک پناهگاه ساخته شده‌است .پناهگاه بزرگ پرآو که در میدان پرآو و در سال 1359 تا 1360 شمسی توسط کمیته پناهگاه‌های هیئت کوهنوردی استان کرمانشاه ساخته و توسعه داده شده‌است. این پناهگاه در حال حاضر با مساحتی حدود 140 متر مربع و ظرفیت خواب حدود 30 تا حداکثر 40 نفر در ارتفاع حدود ۳۱۰۰ متری و درضلع شمال شرقی و در فاصله 450 متری دهانه ورودی غار عمیق پرآو است. جان‌پناه غار “یک شبه”، جان‌پناه دیگری در جبهه جنوبی قله پرآو است که در سال ۱۳۵۹ در مسیر صعود قله پرآو و در ارتفاع ۲۷۲۰ متری ساخته شده‌است. مساحت آن حدود نه متر مربع و ظرفیتش حدود هشت نفر برای خواب است. جان‌پناه فلزی گردنه شنل هم در سال ۱۳۶۲ توسط فدراسیون کوهنوردی در مسیر صعود به قله شاودالان و بر روی گردنه ۲۷۰۰ متری شنل به مساحت حدود 8 متر و ظرفیت 7 نفر ساخته شده‌است.

‎برای رسیدن به قله پراو مسیرهای متعددی وجود داردکه معمولترین آنها از انتهای دره مشرف بر کارخانه سیمان و روستای چالابه می باشد که معروف به تنگه چروبر(چرو در زبان محلی بمعنی بوته هاي تازه روييده درخت بخصوص بلوط مي باشد) می باشد و فرعی اسفالته ای که بسمت این تنگه از جاده کرمانشاه به بیستون جدا میگردد در کیلومتر 10 می باشد.

در راه فوق باگذر از تنگه چروبر (ارتفاع 1500 متر)و عبور از چشمه دوزری و خرسنگ کناری آن مسیر پای کوب شده به سمت شمال را گرفته و با رسیدن به قسمت شمالی جانپناه “یک شبه“ به سمت راست متمایل شده سپس به تابلوی“ خسته نباشید“ که درکنار سنگی عظیم قرار گرفته می رسید. پناهگاه پراو در ارتفاع 3100 متری قرار گرفته است.

بدلیل بهمن خیز بودن ویخ زدگی و وجود دیواره 200 متری در زیر مسیر تابستانه در زمستان باید از مسیر تنگه طولانی با شیب تند بیولوژی کوه پراو را صعود نمود.

حدود ساعت 13:15 پیش به سوی قله راهی می شویم. آغازآخرین شیب به سوی قله ، علیرغم برف کوبی مسیر توسط تیمهای پیشروتر هنوزکم و بیش چالش یخ دارد .کندو محتاطانه گام برمی داریم. ترافیک مسیر قله مخصوصا تیمهایی که در حال فرود هستند، نیزدرکندی حرکت ما بسیار موثر است البته راه هم انگار کش می آید. بالاخره ساعت14:10 بر فراز قله ی زیبای پراو می ایستیم .

با دیدارقله ی زیبای پراو خونی تازه در رگها جریان یافته است. حدود ساعت 14:40بعد از عکاسی دوستان و ثبت خاطرات این لحظه ی زیبا به راهنمایی راهنمای توانمند فرود می آییم البته از مسیر موازی پاکوب نشده و پربرف اما بدون چالش یخ و این کار را آسانتر نمود حدود ساعت 15:20پناهگاه هستیم. آسمان همچنان آفتابی ست و دشت وسیع و سفید پوش پراو در انعکاس این روشنی و گرما، دل انگیز است و چشم نواز . بعد از صرف ناهار در ایوان پناهگاه، و بستن یخ شکنها ، حدود ساعت 16 عزم فرود می کنیم. از مسیر تابستانه که ظاهرا مسافت کوتاهتر است بر می گردیم. ابتدا برف و یخ قابل تامل است و پیمایش بدون یخ شکن حتما مشکل .بعد از حدود یکساعت مکثی کوتاه در کنار تابلو «خسته نباشید» داریم و بعد هم یخ شکنها را از کفشها جدا می کنیم.از این به بعد یخها آب شده اند و چالش گل است تا برف.حدود ساعت 18به چشمه « دزه ری »می رسیم.بعد از نوشیدن آب گوارای چشمه و پر کردن قمقمه ها، و نصب هدلامپها بر روی پیشانی، رو به سوی شیب می نهیم اینجا همچنان چالش یخ و برف داریم تا بعد از صدمتر که به یال می رسیم و به سوی پایین فرود می آییم. با تاریک شدن هوا ریتم تیم بسیار کند شده است. عبور از صخره ها و گاه گاه دست به سنگ شدن در تاریکی احتیاط بیشتری را می طلبد.و بالاخره حدود ساعت 21 به کنار ماشینها می رسیم. با دوستان تیم کرمانشاه خداحافظی می کنیم ، سه نفر دیگر از دوستان تیم کانون در کرمانشاه ماندگار می شوند .مینی بوس ما هشت نفر را به ترمینال اتوبوسرانی می رساند .بلیطها قبلا خریداری شده بود. ساعتی در سالن انتظار تعاونی بودیم. ساعت 11به سوی تهران حرکت کردیم.

*” دزه ری”نام تلخیص شده به زبان کردی ست وبه معنای راه دزدها ست انگار این منطقه در قدیم محل تردد دزدهای گله بوده است.

برنامه ی صعود به قله ی« پراو » طبق برنامه ی تقویم زمستانه ی 1400 کانون کوه بود.

روز پنجشنبه16دیماه ساعت 21 طبق قرار همه ی ده نفر افراد تیم در ترمینال شهید کلانتری کرج حاضر بودیم. سرپرست برنامه قبلا بلیطها را خریداری کرده بودند. ساعت حرکت 21:30بود .دو نفر دیگر از اعضای تیم درکرمانشاه به ما می پیوستند. ضمنا قرار بود یک تیم چهار نفره از دوستان کرمانشاه ، نیز به ما بپیوندند.

ساعت 5:30 صبح به محل قرار یعنی جاده ی چالابه رسیدیم. دوستان تیم کرمانشاه به همراه راهنمای برنامه سر قرار حاضر بودند. از اینجا تا پارکینگ محیط بانی یعنی پای کار حدودا 5 کیلومتر است . طبق هماهنگی سرپرست ،یکی از دوستان تیم کرمانشاه برای صرفه جویی در وقت زحمت تهیه ی مینی بوس را عهده دار شده بودند. همگی سوار شدیم بعد از معارفه ، و معرفی راهنما، مسئول فنی ، سرقدم و عقبدار توسط سرپرست برنامه ،حدود ساعت 6 درپای کار استارت صعود زده شد. هوا هنوز تاریک بود. تقریبا همه ی دوستان هد لامپ داشتند.زمین در اثر بارش روزهای قبل نمناک بود. اما خبری از برف و سردی سوزناک زمستانی نبود. مسیر کفی با تن خشکیده ی درختان بلوط ، چندان نپایید به زودی با مسیر پرشیب و سنگلاخی مواجه شدیم. حدود ساعت 8 در ارتفاع 2200 متری و مشرف به دشت وسیع ” دزه ری “* بودیم و حالا فرود به سوی دشت و چشمه ی” دزه ری “. مسیر فرود رخ زمستانی کار بود . برف و یخ ، سرعت فرود را کند می کرد.

ارتفاع مسیرفرود حدود صدمتر است. چشمه « دزه ری »گشاده دست ،همه ی دارایی خود را در طبق اخلاص نهاده تا همیشه زندگی بخش باشد.

لحظاتی چند در کنار چشمه ماندیم ، بعضی از دوستان قمقمه هایشان را پر آب نمودند. امروز “مه و خورشید و فلک در کارند ” تا ما به دیدار

“پراو” زیبا، سترگ و دور از دست توفیق یابیم. خورشید ، بی خوف ابر و زمستان بر تمام دشت دامن گسترده است.وگرما و روشنی را به رهروان قله هدیه می کند.حدود ساعت 9 کنار سنگ بزرگ معروف به «خر سنگ» بودیم. همانجا صبحانه صرف شد وبعد از یکربع به سوی ایستگاه «خسته نباشید»ّ از دشت گذشتیم .